İnşaat, ağaç işleri, ormancılık, yapı materyalleri ve çimento sektörlerinde örgütlü 12 milyon işçiyi temsil eden uluslararası üst kuruluşumuz İnşaat ve Ağaç İşçileri Enternasyonali’nden (BWI) Genel Sekreter Ambet Yuson ve Asistan Eğitim Sekreteri Jasmin Redzepovic ile 1 – 3 Mayıs 2016 tarihlerini kapsayan Türkiye ziyaretleri çerçevesinde iki güne yayılan bir dizi toplantı gerçekleştirdik. Toplantılara YOL-İŞ Genel Merkezi ev sahipliği yaptı.
Dergimizin 2013 yılı güz sayısının BWI 3. Dünya Kongresi’ne ayırdığımız bölümünde, örgütün 2014 – 2017 dönemi için oy birliğiyle kabul edilen Eylem Planı’na yer vermiş ve planda yer alan öncelikli üç mücadele alanını “örgütlenme, istihdam ve işçi hakları” olarak sıralamıştık. BWI’nin geçtiğimiz yıl Ekim ayında bir araya gelen Avrupa Komitesi de, söz konusu Eylem Planı ile uyumlu bir Avrupa faaliyetleri dizini üzerinde uzlaşmaya varmıştı. Komite sendikasızların örgütlenmesinde yeni yaklaşımları öncelikli hedefi olarak tespit etmiş, konu ile ilgili hazırlanan ve yenilikçi örgütlenme yaklaşımlarına dair örnekler içeren raporda da “Karayollarında Taşeronlaşmayla Mücadele” kampanyamıza yer verilmişti.
BWI Genel Sekreteri Yuson, gerek 2016 Avrupa Eylem Planı’nda kaydedilen ilerlemeleri ve gerekse sendikaların örgütlenme için geliştirdikleri yenilikçi yaklaşımları yerinde gözlemlemek için yılbaşı itibariyle gerçekleştirdiği temaslara Güney – Doğu Avrupa Bölgesi ile başladı. Bosna – Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Arnavutluk ve Sırbistan ardından durağı bu kez Türkiye idi.
Uluslararası çatı örgütümüzden temsilciler ile gerçekleştirdiğimiz oturumların ilkini 2 Mayıs, Pazartesi günü tertip ettik ve toplantıda aynı zamanda BWI üyesi de olan kardeş örgütlerimiz AĞAÇ-İŞ, ORMAN-İŞ ve TARIM ORMAN-İŞ sendikalarından merkez yönetim kurulu üyeleri de yer aldılar. Bu ortak oturumun teması, BWI ile Avrupa İnşaat ve Ağaç İşçileri Federasyonu’nun (EFBWW) Avrupa’ya ilişkin mücadelelerini ortaklaştırmaları ve bu ortaklaşmanın nasıl hayata geçirileceğine odaklanmaktaydı.
Yuson, 2008 yılından başlayarak, tüm Avrupa’da istihdamda düşüşe ve dolayısıyla sendika üye sayılarında azalışa neden olan küresel finans krizine ve mevcut etkilerine dikkat çektiği konuşmasında şu sözlerine yer verdi, “Bu durum BWI ile Avrupa federasyonu EFBWW’nin kıtaya ilişkin faaliyetleri üzerine daha sıkı bir ortaklık kurması zaruriyetini doğurmuştur. Amacımız Avrupa müktesebatı ve politikaları üzerine yetkin bir uzmanlık ve lobi gücüne sahip olan EFBWW’nin bu niteliklerinden BWI’nin istifade etmesini sağlamaktır. Bu itibarla, BWI ile EFBWW’ye eş düzeyde hizmet verecek ortak bir Avrupa Sekreteri tespit edilecek, bu kişi her iki örgütün bölgeye ilişkin strateji, faaliyet ve kampanyalarını uyumlaştırarak hayata geçirecektir. Ancak, sizlerin haklı talepleri dolayısıyla, AB dışı ülkelerden sendikaların BWI ile ilişkileri ve ortak mücadeleleri bu kişiye değil, doğrudan BWI Sekretaryasına bağlı olarak sürdürülmeye devam edecektir”.
Genel Sekreter’in BWI ile EFBWW örgütlerimizin Avrupa’ya dönük eylem ve etkinliklerini birleştirmesinin uygulamaya geçiş biçimine ilişkin tasviri, katılımcılar nezdinde destek buldu. Burada altını çizmekte fayda görmekteyiz ki, Yuson’un konuşmasında yer verdiği ve AB üyesi olmayan ülkelerden sendikalar ile ilişkilerin BWI Genel Sekreteri’nin himayesinde sürdürülmeye devam edilmesini işaret eden talep, sendikamız önderliğinde savunulmuş ve bölgedeki diğer ülkelerden sendikalarca bu görüşümüze riayet edilmiş ve memnuniyet yaratmıştır. Zira AB üyesi olmayan ülkelere has sorunlara ilişkin çözüme yönelik yaklaşımların, sıhhatli bir biçimde geliştirilmeye devam edilmesi, anılan ülkelerden sendikalar ile ilişkilerin, faaliyetleri büyük ölçüde AB yasal ve politik süreçleri üzerine yoğunlaşan EFBWW tarafından değil, doğrudan BWI tarafından üstlenilmesi ile sağlanacaktır.
İlk gün temasları, BWI’nin Türkiye’den üyesi bulunan tüm örgütlerin katılımıyla gerçekleştirilen ve BWI 2016 Avrupa Eylem Planı’na odaklanan toplantı ardından uluslararası üst örgütümüzden temsilciler ile sendikamız Yönetim Kurulu arasında gerçekleştirilen ikili istişareler ile devam etti. Oturum, Genel Başkanımız Ramazan Ağar’ın ülkemiz çalışma hayatında yaşanan güncel gelişmelere ilişkin genel bir çerçeve çizdiği konuşması ile başladı. Ağar konuşmasında, “Özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi veren yasa tasarısı meclis genel kuruluna sunuldu. Burada amaç istihdamda esnekleşmeyi hayata geçirmek, çalışanları güvenceden yoksun bırakmaktır. Bu gelişme ayrıca sendikal örgütlenme için de engel teşkil edecektir. Avrupa’nın özel istihdam büroları ile ilgili geçmişine tanıklık ettik, artık orada da ülkeler bu sistemden vazgeçiyorlar. TÜRK-İŞ olarak bizler Türkiye’nin bu uygulamaya ihtiyacı olmadığını düşünüyor, şiddetle karşı çıkıyoruz.
İşçinin bir diğer gündem maddesi her dönem ısıtılarak karşımıza getirilen kıdem tazminatının kaldırılması veya fona devredilmesi konusudur. Kıdem tazminatı kazanılmış bir haktır, çalışanların önemli bir güvencesidir. Yeni yasayla kıdem tazminatına esas gün sayısı düşürülmek isteniyor. Mevcut hali ile kıdem tazminatını 30 gün üzerinden alıyoruz. 30 günden bir saat dahi eksik olsa bunu kabul etmeyiz. Konfederasyonumuz Genel Kurul’u ile kıdem tazminatında yapılacak geriye götürücü tüm düzenlemeler genel grev nedeni olarak kabul edilmiştir. Kıdem tazminatı bizim kırmızı çizgimizdir” sözlerine yer verdi.
Toplantı Genel Teşkilatlandırma Sekreterimiz Mehmet Yolasığmazoğlu’nun Türkiye sendikal hareketi tarihine en büyük güvencesiz işçi örgütlenmesi ve hukuk mücadelesi olarak geçen kampanyamız ve tamamlanmış yahut süregelen özel sektör örgütlenme faaliyetlerimize ilişkin bilgiler aktardığı sunumu ile devam etti. Yolasığmazoğlu sunumunu, “YOL-İŞ örgütlenme departmanı, hayata geçirilmesi planlanan kapsamlı inşaat projelerine ilişkin geleceğe dönük projeksiyonlarını oluşturmuştur. Bu projelerden, kamuoyu ile paylaşılan, ancak henüz inşasına başlanmamış olan 4 büyük proje örgütlenme hedeflerimizin ilk sıralarında gelmektedir. Söz konusu projeler, istihdam edilmesi beklenen 17.500 işçi ile YOL-İŞ örgütlülüğüne katkı yapacaktır” sözleri ile sonlandırdı.
Genel Sekreter Yuson bu bölümde İnşaat ve Ağaç İşçileri Enternasyonali (BWI) ile Dünya Bankası ve diğer kalkınma bankaları arasında, sendikal örgütlenmenin ve işçi haklarının güvence altına alınmasına yönelik uzun soluklu diyaloguna değindi. Uluslararası kalkınma bankalarınca kredilendirilen projelere ilişkin bağıtlanan finansal destek sözleşmelerinde, sözleşmeye konu işyerlerinde çalışan işçilerin sendikal örgütlenme özgürlüğüne müdahale edilmeyeceğini taahhüt eden maddelerin yer aldığına vurgu yapan Yuson, BWI’nin YOL-İŞ’in örgütlenme süreçlerinin yakın takipçisi ve destekçisi olacağına dikkat çekti.
2010 yılında başladığımız ve 2015 yılı Nisan ayında 10 bine yakın Karayolları taşeron işçisinin kadro hakkı kazanması ile sona eren örgütlenme kampanyamız, 132 ülkeden sendikaları çatısı altında bir araya getiren BWI yapısı içerisinde rakamsal olarak en kapsamlı örgütlenme mücadelesi olarak tarih sayfalarındaki yerini aldı. Bu itibarla, Ankara 1 Nolu Şubemiz’den kadro hakkı kazanan 60 üyemizi, enternasyonalimiz Genel Sekreteri Yuson ve Asistan Eğitim Sekreteri Redzepovic ile buluşturduğumuz etkinliği 3 Mayıs, Salı günü Genel Merkez binamızda gerçekleştirdik. Üyelerimizden Mustafa Dağtekin, mücadele arkadaşları adına söz alarak örgütlenme sürecine ilişkin duygu ve düşüncelerini konuklarımız ile paylaştı;
“30 Nisan 2015 tarihi; 10 bin YOL-İŞ üyesinin nice bedeller ödeyerek elde ettikleri büyük kazanımın tescil edildiği tarih oldu. Sendikamız 10 bin yeni üye kazanırken, milyonları aşan taşeron işçisinin yolunu açtı, yolunu aydınlattı. Zafere giden yolun sabır, kararlılık ve örgütlülükten geçtiği YOL-İŞ mücadelesi ile bir kez daha tescil edilmiştir. Bugün ülkemizin gündemi eğer 720 bin taşeron işçisinin güvenceli işe kavuşturulması ise, bu yolu açan YOL-İŞ’in mücadelesi olmuştur. Bu gurur veren tablo ile ne kadar öğünsek azdır. Ben bu büyük mücadelenin bir neferi olmaktan ve YOL-İŞ üyesi olmaktan gurur duyuyorum”.
Buluşmada üyelerimize seslenen BWI Genel Sekreteri Ambet Yuson ise konuşmasında şu sözlerine yer verdi, “Zaferiniz yalnızca sizlerin ve YOL-İŞ’imizin değil, dünyanın dört bir yanından milyonlarca inşaat işçisinin zaferidir. İçinde bulunduğumuz zorlu süreçte, dünyanın tüm işçilerine umut olmuştur. Sizleri 12 milyon BWI üyesi adına kutluyorum. Vazifem zaferinizi dünyanın her köşesinde ve her platformda dile getirmektir, bunun ilk adımını ise Haziran ayında Cenevre’de gerçekleştirilecek Uluslararası Çalışma Konferansı’nda atacağım. Şimdi yapmamız gereken, zaferinizden aldığımız güç ve cesaretle örgütlenme mücadelemize devam etmektir”.
4 Mayıs 2016