İnşaat, yapı materyalleri, ağaç işleri ve ormancılık sektörlerinde çalışan, 140 farklı ülkeden, 340 sendikaya üye 12 milyonu aşkın emekçiyi aynı çatı altında bir araya getiren İnşaat ve Ağaç İşçileri Enternasyonali – BWI’nin her dört yılda bir gerçekleşen Dünya Kongre’lerinin dördüncüsü, 26 Kasım – 1 Aralık 2017 tarihlerinde yapıldı.
Kurucu Kongre’de alınan karar gereği her bir Kongre farklı bir kıtada gerçekleştirildiğinden; 2005 Latin Amerika & Karaipler, 2009 Avrupa, 2013 Asya & Pasifik Kongreleri ardından bu kez ev sahibi Afrika & Orta Doğu bölgesiydi. Kongreye sendikamızı temsilen Genel Başkanımız Ramazan Ağar, Genel Başkan Yardımcımız Bekir Avcı, Genel Mali Sekreterimiz Yusuf Doğan, Genel Teşkilatlandırma Sekreterimiz Mehmet Yolasığmazoğlu ve Genel Mevzuat Sekreterimiz Recep Karakaşlı’nın yanı sıra Sendikamız Genel Başkan Danışmanı Prof.Dr. Cem Kılıç ve Dış İlişkiler Uzmanı Özgür Doruk katıldılar.
Kongre, BWI’nin Güney Afrika Cumhuriyeti’nden üyeleri Maden İşçileri Ulusal Sendikası (NUM) ve Yapı, İnşaat ve Bağlı Sektör İşçileri Sendikası (BCAWU) ev sahipliğinde ve KwaZulu Natal bölgesinin başkenti kabul edilen Durban kentinde düzenlendi. 11 milyonu aşan Durban nüfusunun büyük bölümünü oluşturan Zulu halkı tarafından yerel dilde kullanılan “Amandla” kelimesi, güç anlamına geliyor. Uluslararası üst örgütümüz BWI, 4. Dünya Kongresi için belirlediği sloganda mücadeleci Zulu halkına atfen bu kelimeyi öne çıkardı, “Amandla! Gücü İnsana Verin”.
Küresel federasyonumuzun kongre sloganına eşlik eden renkler, ayrımcılığa karşı Mandela ile birlikte mücadele vermiş olan Desmond Tutu tarafından, 1994’te gerçekleştirilen ilk tam demokratik seçimler ardından başlayan sürece binen Güney Afrika’yı tanımlamak için kullandığı “Gökkuşağı Ulus” terimi için benimsenmiş bayrağı simgelemektedir. Kongre logosunda yükselen beş yumruk ise BWI’yi oluşturan alt bölgeler; Afrika & Orta Doğu, Asya – Pasifik, Avrupa, Latin Amerika & Karayipler ve Kuzey Amerika’yı sembolize etmesi amacıyla kullanılmışlardır.
İnşaat, yapı materyalleri, ağaç işleri ve ormancılık sektörlerinden sendikaların küresel buluşmasında slogan, yukarıda da belirtildiği üzere “Gücü İnsana Verin” idi. BWI Genel Sekreteri Ambet Yuson, bu sloganın belirlenmesi altında yatan nedeni sendikaların çalışma hayatında geçmişten bu yana sahip oldukları gücü pekiştirmelerine ve toplumlarımızı şekillendiren demokrasi, insan hakları, hoşgörü ve sosyal adalet ilkeleri için seslerini yükseltmelerine olan ihtiyacı vurgulamak olarak tanımlıyor. Kongre teması da bu sloganı tamamlar nitelik arz etti; “İnovatif Sendikacılık ile Güç Kazanmak ve Karşı Koyuş”.
Kadın Liderler Forumu
ve Genç İşçiler Buluşması
Toplam delege sayısının 725 olarak kayıtlara geçtiği BWI 4. Dünya Kongresi, mevcudun 125’inin kadın oluşu ve 18 – 25 yaş aralığında 100’ün üzerinde katılımcının yer alması nedeniyle, federasyonun tarihi açısından ilklere sahne oldu. 26 Kasım günü yapılan BWI Uluslararası Kadın Komitesi oturumu ile 27 Kasım günü gerçekleştirilen Kadın Liderler Forumu’nda belirlenen ortak mesaj şöyle idi, “Bugün sendikal yapılarımızda daha fazla kadın var ve ancak kadın işçilerin anahtar pozisyonlarda temsili halen yetersiz. Bu itibarla kendimizi kadınların liderlik pozisyonlarında yer bulmalarına adıyoruz”.
Kongre ön etkinliklerinden bir diğeri ise 100’ün üzerinde katılımcı ile gerçekleşen Genç İşçiler Buluşması’ydı. 28 Kasım günü düzenlenen toplantıda gençler, “genç işçilerin BWI yapıları içerisinde gelecekte üstlenebilecekleri roller ve küresel mücadeleye katkı sunabilecekleri hareket noktalarına” odaklandı. Gençlerin talepleri ise şu şekilde sıralandı; BWI Uluslararası Gençlik Komitesi’nin kurulması, BWI Dünya Kurulu’nda genç işçilerin temsiline imkân tanınması, gençlere yönelik kampanyalara kaynak ayırılması ve BWI Genç Liderler ve Örgütlenme Akademisi’nin tesisi.
Beş Alt Bölge
Beş Komite Oturumu
BWI’nin küresel organizasyonunu teşkil eden 5 alt bölgesi, kongre öncesi son toplantılarını 28 Kasım sabahı eş zamanlı olarak gerçekleştirdiler. Kongreye ev sahipliği yapan Afrika & Orta Doğu Bölge Komitesi toplantısının ana müzakere gündemini bölgeden batıya ve kuzeye yönelen göç idi. 65 BWI üyesi sendikanın oluşturduğu Asya – Pasifik Bölgesi ise kadın ve genç temsilinin güçlendirilmesine odaklandı. Sendikamız YOL-İŞ’in de yer aldığı Avrupa Komitesi’nde başlık Yenilikçi Sendikal Stratejiler idi. Latin Amerika & Karayipler Bölgesi ise kıtada yer alan pek çok ülkede yaşanan sendikal hak ihlallerini gündemlerine almışlardı.
Yenilikçi Sendikal Yaklaşım İle
Gücü Yeniden Kazanma ve Karşı Koyuş
Bangkok’ta 2013 yılı Aralık ayında gerçekleştirilen BWI 3. Dünya Kongresi’nde 2013 – 2017 Eylem Planı kabul edilmişti. Bu eylem planına BWI’nin başlıca önceliklerinin bir pakette toplandığı “BWI Etkisi” adı verilmişti. Plan aynı zamanda o kongrenin sloganı olan “Sendikalar Başarabilir” teması ile bir sentez oluşturmaktaydı. Gerek 3. Dünya Kongresi’nde onaylanan Eylem Planı, gerekse kullanılan slogan, 29 Kasım günü gerçekleştirilen konferansın gündemini oluşturan “Yenilikçi Sendikacılık” anlayışının arkasındaki mantığı ifade etmekteydi.
Konferansın açışını yapan BWI Genel Sekreteri Ambet Yuson, “Yenilikçi Sendikacılık” yaklaşımına çizdiği çerçeveyi şu sözleri ile ifade etti, “Sendikalar sosyal adaletin ve insana yakışır işlerin kazanılması mücadelesinde ana aktörlerdir. Sendikaların bir konuya ya da bir alana müdahil olma girişimleri sosyal diyalog ve toplu pazarlık müzakerelerinden, grevlere, politik kampanyalara, saha eylemlerine, imza kampanyalarına, uluslararası bilgi ve deneyim paylaşımına ve hatta bugün daha fazla ön planda olan çok uluslu şirketlere yönelik kampanyalara kadar uzanır.
Bilhassa uluslararası dayanışma kampanyaları, sivil toplum hareketleri ile irtibat kurmada özel öneme sahiptir. Bu itibarla esas amacımız; aktif üyelik sisteminin oturtulması olmalıdır. İlerlemeci bir bilgi ve deneyim paylaşımı yaklaşımı, yalnızca sendika içi ya da sendikalar arası fikir birliğini değil, sendikalar ile diğer sivil toplum örgütlerinin de ortaklaşmasını destekleyici nitelik arz eder. Bu yaklaşımın yerleştirilmesi ve sağlıklı iletilmesi için ise sendika liderleri, sendika üyeleri ve sendikalara destek veren aktivistler arasında amaçların ve beklentilerin birleşmesini sağlayacak bir politik uzlaşıya ihtiyaç vardır.
Sendikalar, hükümetlerin örgütlü toplumun hedef ve amaçlarını desteklemesinin sağlanması için hem ulusal, hem de uluslararası alana ilişkin çözüm odaklı yaklaşıma sahip olmalıdırlar. Çünkü uluslararası yaklaşım; yarattığı çok uluslu dayanışma yapıları sayesinde ulusal düzeyde yaşanan bir sorunun üstesinden gelinmesine katkı sağlayacaktır. BWI içerisinde işletilen bu Yenilikçi Sendikacılık süreci, 2018 – 2021 Eylem Planı’nın hazırlanmasında yapı taşı haline dönüşmüştür. Şimdi ise Durban’da düzenlenen BWI Kongresi’nin ana ve yan etkinlikleri sayesinde süreç bölgesel düzeyden, küresel düzeye taşınmış olacaktır”.
Obama, Konferans
Konukları Arasında
ABD 44. Devlet Başkanı Barack Obama’nın kız kardeşi Dr. Auma Obama BWI 4. Dünya Kongresi öncesinde düzenlenen “Yenilikçi Sendikacılık Konferansı” konuk konuşmacıları arasındaydı. Dr. Obama Sauti Kuu (Güçlü Ses) adlı vakfın kurucusu ve dezavantajlı çocuklar ve gençlerin güçlü yönlerinin ortaya çıkarılması, bu sayede başarılı ve bağımsız bir yaşam elde etmeleri için çalışıyor. Anılan çocuk ve gençlerin aileleri ile birlikte ekonomik bağımsızlığa kavuşmalarını sağlayacak çalışmalar yürüten Dr. Obama konferansta şu sözlerine yer verdi:
“Afrika kıtasına yönelen yardımlar 70 yılı aşkın süredir devam ediyor. Ne var ki bu yardımlar bir yandan mali bağımlılık yaratırken, öte yandan insan onurunu zedelemektedir”. Kalkınma yardımlarını sorgulayan Obama konuşmasına şu sözleri ile devam etti, “Yoksulluk kurbanı olma zihniyetini değiştirmeliyiz. Yardımları, mevcut amacından çıkararak kişisel gelişmeye katkı yapıcı niteliğe kavuşturmalıyız. İnsanlar ekonomik özgürlüğe kavuşmalı ve değer zincirinin bir parçası haline gelmek için kendi kaynaklarını üretebilir hale gelmelidirler”.
Dayanışma
ve Anma Yürüyüşü
Konferansın tamamlaması ardından 700’ü aşkın katılımcı etkinliğin gerçekleştirildiği Durban Uluslararası Kongre Merkezi’nden (ICC), Güney Afrika Cumhuriyeti’nde düzenlenen 2010 Dünya Kupası finallerinin oynandığı Moses Mabhida Stadyumu’na yürüyüşe geçtiler. Bu spor mabedinin BWI için niteliği, örgütümüzün 8 yıldır sürdürmekte olduğu ve büyük başarılar elde edilen küresel spor etkinlikleri hazırlık inşaatlarında örgütlenme kampanyasının başladığı ilk şantiye olması. Sendika bayrakları ve pankartlar ile rengârenk bir görüntü veren kortej 3 kilometrelik yürüyüş ardından stadyuma ulaştı ve inşası sırasında yaşamını yitiren işçiler için burada bir anma etkinliği düzenlendi.
Dünya Kongresi 30 Kasım 2018 sabahı BWI bayrakları taşıyan genç delegelerin sahneye çıkışı ve onu takip eden Güney Afrika Ulusal Marşı ile başladı. Güney Afrika’da ayrımcılığa karşı verilen mücadelenin anlatıldığı kültürel performansa, 140 farklı ülkeden salonu dolduran katılımcıların işçi mücadelelerini ve dayanışmayı konu alan sloganları eşlik etti. BWI Başkanı Per-Olof Sjöö, “dünyanın dört bir yanından 700’ü aşkın emekçi burada küresel dayanışmayı temsil etmektedir” sözleri ile kongreyi açtı.
“Gün, insanların kendilerine ait olan gücü geri alma günüdür. Gün, ekonomik büyüme rakamlarının, işçilerin, refahı adil bir biçimde paylaşabildiği bir alana ve imkânlara kaydırma günüdür” sözleri, Sjöö’nün konuşmasında dikkat çektiği nokta idi. Ev sahibi Güney Afrika NUM Sendikası Başkanı Piet Matosa, “Haklarımızı geri kazanmak ve gücü yeniden ellerimize almak için yenilikçi bir sendikal anlayış ile karşı koyacağız” sözlerine yer verdiği kabul konuşması ardından kürsüye KwaZulu Natal Eyaleti Başbakanı Thembikosi Willies Mchunu’yu davet etti.
Mücadelemiz
BWI Faaliyet Raporu’nda
Kongre gündemi ve tüzüğünün onanması, divan, önergeler ve seçimler komitelerinin belirlenmesi ardından kongre BWI Genel Sekreteri Ambet Yuson’un 2013 – 2017 dönemi Faaliyet Raporu’nu sunuşu ile devam etti. Sendikamızın taşeronlaşmaya karşı verdiği mücadele ve elde ettiği zafer Yuson’un sunuşunda geniş yer tutmakta idi. Genel Sekreter mücadelemize ayırdığı bölümü şu sözleri ile sonlandırdı, “Türkiye’den üyemiz YOL-İŞ, Karayolları Genel Müdürlüğü işyerlerinde taşeron şirketler eliyle çalıştırılan 10 binin üzerinde işçiyi örgütleyerek, onların kamu işçisi statüsü kazanmasına önderlik etmiştir”.
Genel Sekreterin Faaliyet Raporu’nda dikkat çeken diğer kazanımlar; Afrika Bölgesi sendikalarının Çin menşeili çok uluslu şirketlerde 50 bin işçiyi örgütleyerek, 74 toplu sözleşme bağıtlamaları, Latin Amerika & Karayipler Bölgesi sendikalarının geride kalan 4 yıllık süreç içerisinde üye sayılarını toplamda %300 arttırmaları olarak sıralandı. Katar’da düzenlenecek 2022 FIFA Dünya Kupası hazırlık inşaatlarında İSG denetimlerinin BWI üyesi sendikalarca yapılmasını sağlayan anlaşma, çimento sektöründe yaşanan şirket birleşmelerine yönelik yürütülen küresel BWI kampanya da diğer başlıklar idi.
Kongre
Panel Oturumları
BWI 4. Dünya Kongresi aynı zamanda iki tematik panel oturumuna da sahne oldu. İlk panel aşırı sağın, ırkçılığın ve milliyetçiliğin yükselişine ve bunun işçiler ile üyesi bulundukları sendikalara etkilerine odaklanmaktaydı. İkinci panel oturumunda konuk, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Genel Direktör Danışmanı Susan Hayter idi. Hayter; iklim değişikliği başta gelmek üzere, yeni teknolojiler ve gelişen küresel üretim modelinin, BWI ve üyesi bulunan sendikaların örgütlü bulunduğu inşaat, yapı materyalleri, ağaç işleri ve ormancılık sektörlerinde istihdam biçimlerine etkilerine yer verdiği bir sunum yaptı.
BWI Eylem Planı:
“İnşa Et, Savun, Geliştir”
Kongre ilk gün oturumları Genel Sekreter Ambet Yuson’un himayesinde faaliyetlerini tamamlayan çalışma grubunun hazırladığı ve BWI’nin 2018 – 2021 yılları süresince hayata geçireceği stratejileri içeren Eylem Planı’nın sunuşu ve oylanması ile devam etti. Hazırlık grubuna başkanlık eden İsveç Byggnads Sendikası Başkanı Johan Lindholm sunuşunda planı şu sözleri ile nitelendirdi, “BWI Eylem Planı, sendikalarımız için öncelikli mücadele alanlarını teşkil eden 157 başlığın 7 ana kategoride bir araya getirildiği rehber niteliği taşımaktadır”.
Amacı “Gücü İnsana Vermek”, uygulama biçimi ise “Yenilikçi Sendikacılık” olarak betimlenmiş olan BWI Eylem Planı, gelecek 4 yıl süresince odaklanılacak mücadele alanlarını 7 ana başlıkta topluyor: sendikal haklar, iş sağlığı ve güvenliği, genç işçiler, cinsiyet eşitliği/kadın, sürdürülebilir BWI endüstrileri, adil spor organizasyonları ve tedarik zincirlerinde insana yakışır işler. Bu mücadele alanlarının her biri için planlanan stratejiler, hayata geçirilecek kampanyalar ve oluşturulacak sendikal organlar ise “İnşa Et – Savun – Geliştir” adı verilen 3 aşamada uygulamaya konulacak.
Ağar, “Mazlum Toplumlar,
Seslerinin Duyulmasını Beklemektedir”
Johan Lindholm’un BWI Eylem Planı’nı sunuşu ardından, planın kongre delegelerince müzakeresine geçildi. Burada kürsü alan Genel Başkanımız Ramazan Ağar, hazırlanan plana olan desteğini şu sözleri ile ifade etti, “Saygıdeğer Delegeler, sizleri şahsım, Türkiye Yol-İş Sendikası Yönetim Kurulu ve üyelerimiz adına saygıyla selamlıyorum. Bizler, toplumlarımız içerisindeki en örgütlü ve ifade gücü en yüksek kurumlarız. Bizler, işçi haklarına saygı gösterilmesini ve herkese eşit ve adil muamele edilmesini sağlayacak değerler ve ilkeler üzerine kurulmuş sendikaların liderleriyiz.
Ancak, mücadelesini verdiğimiz değerler bugün tehdit altındadır. İşçilerin sosyal ve ekonomik koşulları, küreselleşme ve onun bayrak taşıyıcıları tarafından bozulmaktadır. Aynı ülke içerisinde ve farklı ülkeler arasında eşitsizlik yükselmektedir. Mazlum toplumlar, seslerinin duyulmasını beklemektedir. Gün, bizler için, daha güçlü bir şekilde harekete geçme günüdür. Artık, yaratıcı sendikacılık anlayışını gündeme taşıyacak, yeni bir küresel kampanyayı hayata geçirme vaktidir. Bunu gerçekleştirmeyi sağlayacak doğru yöntem, BWI tarafından “Gücü İnsana Verin” başlığı altında inşa edilmiştir.
Bu güçlenme sürecini oluşturan örgütlenme, işçi haklarını savunma ve geliştirme aşamaları, BWI 2018 – 2021 Eylem Planı’nda kusursuz bir biçimde tarif edilmektedir. BWI ve üyesi bulunan sendikalarımız ise güçlenmenin tam kalbinde yer almaktadır. Bu itibarla, dünya sendikal hareketine örnek teşkil edeceğine inandığım bu belge için, başta Değerli Başkanı Yohan’a ve hazırlık komitesinin tüm üyelerine ve Genel Sekreter Ambet Yuson’a şükranlarımı sunuyor, Türkiye sendikalarının Eylem Planı’na olan güçlü desteğini Kongre’ye arz ediyorum”.
Sendikamız YOL-İŞ’in de desteklediği Eylem Planı, Genel Başkanımız Ramazan Ağar’ın konuşması ardından yapılan oylamada kabul edildi ve üye sendikalarca kongreye sunulan önergelere ilişkin müzakereler geçildi. Çatışmaların yaşandığı bölgelere ilişkin barış çağrıları, Filistin ve Filistinli işçilerin durumu üzerine ilkeleri içeren karar önerileri, işçi ve sendika haklarını kısıtlamaya yönelik yasal reformların uygulamaya geçirildiği ülkelere yönelik protestolar ile göç, iklim değişikliği ve kıtalararası ticaret anlaşmaları gibi küresel politik gündemi oluşturan güncel başlıklara ilişkin 22 Kongre Önergesi çoğunluğu oy birliğiyle olmak üzere kabul edildi.
Genel Başkanımız
BWI Dünya Kurulu’nda
BWI 4. Dünya Kongresi’nin 5. ve son günü, üst yönetim unsurları olan Dünya Konseyi, Dünya Kurulu ve Denetim Kurulu üyelerinin yanı sıra Başkan, Başkan Yardımcıları ve Genel Sekreterin seçileceği oylamalara ayrılmıştı. İsveç Ağaç ve Orman İşçileri Sendikası’ndan (GS) Per-Olof Sjöö BWI Başkanlığı’na, Belçika İnşaat İşçileri Sendikası’ndan (CSC BIE) Pierre Cuppens, Almanya İnşaat İşçileri Sendikası’ndan (IG BAU) Dietmar Schäfers ve Güney Afrika Cumhuriyeti Maden İşçileri Ulusal Sendikası’ndan (NUM) Piet Matosa Başkan Yardımcılıklarına ve Ambet Yuson BWI Genel Sekreterliği görevlerine yeniden seçildiler.
Genel Başkanımız Ramazan Ağar, BWI’nin en üst karar organı olan Dünya Kurulu için yapılan oylamada büyük bir destek ile seçilerek, kurulun 22 asil üyesi arasında yerini aldı. BWI üyelerinin alt birimlere ayrıldığı ülke grupları için belirlenen başkanlık pozisyonları, bu grupları BWI Dünya Konseyi’nde doğrudan temsil hakkı kazanmaktadırlar. Kongre’de ayrıca bu 26 ülke grubu için Başkanlık ve Yedek Üyelik seçimleri de gerçekleştirildi. İsrail, Malta, Kıbrıs Rum Kesimi ve Yunanistan ile birlikte yer aldığımız 15 No’lu Ülke Grubu Başkanlığı’na da Genel Başkanımız Ramazan Ağar oybirliğiyle seçildi.
BWI 4. Dünya Kongresi’nin kapanış konuşmasını, Başkan Per-Olof Sjöö yaptı, “Sendikal mücadele ve sendikalarımız bünyesinde hayata geçirdiğimiz faaliyetler insanların yaşamlarında fark yaratır. Sizi temin ederim, BWI, küresel dayanışmanın merkezi olacak ve işyerlerimizde fark yaratacaktır”. Kongre, bir sonraki birleşimin 2021 yılında, bu kez Brezilya’nın ev sahipliğinde Latin Amerika & Karayipler Bölgesi’nde yapılması yönünde alınan kararın ilanı ve BWI Dünya Kurulu’nun 2018 – 2021 periyodunda birlikte görev yapacak yeni üyeleriyle gerçekleştirdiği ilk toplantı ardından sona erdi.