İnsanca Çalışma – İnsanca Yaşam
Bugün “İnsanca Çalışma İçin Dünya Günü”. Bugün tüm dünya sendikalarının, insan onuruna yakışır işler ve sosyal adalet için verdikleri mücadelenin, Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nca (ITUC) kampanyalaştırıldığı ve üçüncü kez kutlandığı gün. Bugün küresel finansal krizin, 3 milyonu inşaat sektöründen olmak üzere 34 milyon işsiz yarattığı gün. “İnsan onuruna yakışır iş; ırkına, cinsiyetine ve yaşına bakılmaksızın tüm işçilerin güvenceli işlere sahip olması demektir. İnsan onuruna yakışır iş saygınlıktır, haysiyettir. İnsan onuruna yakışır işlere giden yol, herkesin yürümesi gereken yoldur” diyor İnşaat ve Ağaç İşçileri Enternasyoneli (BWI) Genel Sekreteri Ambet Emilio Yuson ve ekliyor “İnsanca çalışma koşulları ve insanca yaşam için bugün tüm dünyada işçiler her zamankinden daha büyük bir direnç göstermelidirler”. Kamu Hizmetleri Enternasyoneli (PSI) Genel Sekreteri Peter Waldorff ise basın açıklamasında; “Bugün PSI üyesi sendikalar, kaliteli kamu hizmetleri ve insanca çalışma koşulları talepleriyle İnsan Onuruna Yakışır İş Dünya Günü’nün önemini işaret edecekler. Çünkü kaliteli kamu hizmetleri ve insanca çalışma koşulları, sosyal adalet ve eşitlik ilkeleri üzerinde yükselen bir dünya inşa edebilmemiz için bizlere daha güçlü bir zemin sağlayacaktır” sözlerine yer veriyor. ITUC, üye konfederasyonları ile birlikte gerçekleştireceği 100’ün üzerinde eylem için yayınladığı kampanya metninde üç başlığın altını çiziyor:
Büyüme ve insan onuruna yakışır işler, krizi aşmak ve yoksulluğu sona erdirmek için esastır,
İnsanca yaşam için nitelikli kamu hizmetleri bir zorunluluktur ve mali istikrar adına bunlardan vazgeçilmemelidir,
Finans sektörü neden olduğu hasarın bedelini ödemeli, reel ekonomi ve gerçek insan ihtiyaçlarını karşılayacak hizmetleri üretmelidir.
İnsan Onuruna Yakışır İş Nedir?
İnsan onuruna yakışır iş üretken istihdamı, işçi haklarını, sosyal korumayı ve sosyal diyalogu işaret eder. İnsan onuruna yakışır iş kavramı, bireylerin, sosyal güvence ile haklarının korunduğu, temsil edilme haklarının teminat altına alındığı ve kendilerine hak ettikleri ücretlerin ödendiği; kaliteli işlere sahip oldukları, özgürlükçü, eşitlikçi, güvenceli ve haysiyetli bir çalışma yaşamı özlemlerini içerir.
İnsan onuruna yakışır iş, bir konsept ve faaliyet konusu olarak ilk kez 1999 yılında Uluslararası Çalışma Örgütü’nce (ILO) duyuruldu. Kavram dört bileşenden meydana gelmektedir: istihdam, haklar, korunma ve diyalog. Bu dört bileşen birbiri ile pozitif yönde ilişkili olmalıdır ki hep birlikte sosyal ilerleme ve kalkınma için en iyi ihtimali oluşturabilsinler.
İstihdam kavramının niteliksel bir boyutu vardır ve çalışılan işin her hangi bir iş olmayacağı anlamını taşır. Kişisel gelişim beklentisine ek olarak, kadın ve erkeğin eşit muamele ve fırsatlara sahip olması beklentileri için de üretken olan ve adil gelir getiren, çalışılan yerde iyi koşullar ve güvenlik imkanları sunan işleri temsil eder. Buna ek olarak kavram, herkesin gelir yaratıcı fırsatlara eşit biçimde ulaşabilmesi bakımından tam istihdam ve nitelikli iş anlamına gelir.
Hak kavramı, işçinin istihdamından doğan insani hakları üzerinde durur. Söz konusu haklar; örgütlenme özgürlüğü, fikirlerini beyan edebilme, hayatlarını ilgilendiren kararlara katılabilme, en iyi çalışma koşullarını elde edebilmek için toplu pazarlık yapabilme ve yapılan işin gerçek karşılığı olan ücretleri alabilmedir. Ve ek olarak yine bu haklar; ayrımcılıkla, zorla çalıştırılmayla ve çocuk işçiliğiyle mücadele özgürlüğünü de içerir. Hak kavramının insan onuruna yakışır işle ilişkilendiği safhası ise; emeğin bir eşya değil, üretimin özel bir ögesi olduğu gerçeğinin altını çizmesidir.
Korunma kavramı, her hangi bir nedenle istihdam edilememiş bireyler için, saygın bir yaşama katkı veren güvenceli ve üretken işlere erişimi vurgular. Ve ayrıca sürdürülebilir ekonomi ve sosyal ilerlemenin bireyleri sistemlerden dışlama ile değil, dahil etme ile gerçekleşebileceğinin altını çizer. Bu itibarla sosyal korunma, adaletli ve kapsayıcı toplumlara ulaşmak, istikrarsız dönemlerde ekonomileri dengelemek ve üretkenliği yükseltmek demektir.
Diyalog kavramı, işbirliğine ulaşmada en iyi ve en dayanıklı çözümleri işaret eder. İşçi ve işveren temsilcileri arasında gerçekleşen toplu pazarlık süreçlerinde, işçilerin haklarının korunmasına ve menfaatlerinin gözetilmesine olanak sağlar.
Neden İnsan Onuruna Yakışır İşler?
İnsan onuruna yakışır iş, işçilerin haklarından ve sosyal standartlarından ödün vermeksizin, kaliteli istihdama ve hak edilen gelirlere ulaşmayı sağlayacak ekonomik ve sosyal kalkınmaya giden yoldur. İnsan onuruna yakışır iş nitelikli bir hedeftir, her biri bir diğerini güçlendiren öncelikler setidir, bu önceliklere ulaşmak için sarfedilen çabadır. Söz konusu öncelikler birbirlerini pozitif yönde bütünler, insan onuruna yakışır işe ulaşmak için ekonomik ve sosyal ilerlemeyi sürdürülebilir hale getirirler. İnsan onuruna yakışır iş, ekonomik ve sosyal kalkınmanın bir arada gerçekleşmesi gerekliliğini temel alan bir yaklaşımdır. Kavram ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliği güvence altına almasının yanı sıra, sosyal hedeflere daha çabuk ve daha iyi koşullarda ulaşmayı temin eder.
