Merkezi Lüksemburg’da bulunan Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ile gerçekleşen temaslarda Genel Başkanımız Ramazan Ağar’a İnşaat ve Ağaç İşçileri Enternasyonali (BWI) Genel Sekreteri Ambet Yuson ve Sendikamız Dış İlişkiler Uzmanı Özgür Doruk eşlik ettiler.
Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Birliği’nin finans kurumudur. AB’nin hedeflerini gerçekleştirmesine yardımcı olacak yatırımların finanse edilmesi amacıyla kurulmuştur. Ayrıca, AB’ye üye olmayan devletlerdeki uygun projelerin kredi yoluyla desteklenmesine ve işbirliği politikalarının hayata geçirilmesine yardımcı olmaktadır. 1958 yılında kurulmuş olan Avrupa Yatırım Bankası günümüzde AB üyesi ülkelerin yanı sıra, dünyanın dört bir yanından 150 ülkede gerçekleştirilen projeye kredi sağlamaktadır.
Kuruluşundan bu yana 1 katrilyon Euro’nun üzerinde kredi üretmiş olan Avrupa Yatırım Bankası’nın finansman desteği verdiği coğrafi bölgeler, aldıkları kümülatif kredi tutarları uyarınca sıralandığında ilk sırayı AB üyesi ülkeler almaktadır. Avrupa Birliği’ni sırasıyla AB Genişleme Süreci dâhilinde yer alan ülkeler, Akdeniz Havzası ülkeleri ve Afrika kıtası izlemektedir. 1959 – 2017 yılları arasında banka tarafından en çok kredi sağlanan endüstriler listesinde ise finans sektörüne verilen ihtiyati kredileri sırasıyla ulaşım, enerji ve imalat sanayi takip etmektedir.
Türkiye’deki faaliyetlerine 1965 yılında başlamış olan Avrupa Yatırım Bankası’nın ülkemizde gerçekleştirilen projelere sağladığı toplam kredi tutarı 30 milyar Euro’ya yaklaşmaktadır. Bankanın Türkiye’de kredi sağladığı projeler ve kullanılan kredi büyüklükleri dikkate alındığında yine dünya ölçeğindeki dağılımla eş bir biçimde ilk sırayı bankacılık sektörü almaktadır. Bankacılık ve finans sektörünü ise sırasıyla ulaşım, enerji ve imalat sanayi izlemektedir.
Avrupa Yatırım Bankası’nın Türkiye’deki projelere sağladığı kredilerin son 10 yıllık performansına baktığımızda karşımıza çıkan başlıca projeler; Avrasya Tüneli, İstanbul – Ankara Hızlı Tren Hattı, İstanbul metrosu ve çeşitli illerde yapımı tamamlanan hafif raylı ulaşım sistemleri ile 27 enerji projesidir. Banka ayrıca 2016 yılından bu yana ülkemizde kamu – özel sektör işbirliği ile hayata geçirilen sağlık kampüslerinin inşası süreçlerine de kredi yoluyla destek sağlamaya başlamıştır.
Genel Başkanımız Ramazan Ağar’ın, beraberinde üyesi bulunduğumuz İnşaat ve Ağaç İşçileri Enternasyonali (BWI) Genel Sekreteri Ambet Yuson ile katıldığı toplantıya ayrıca BWI’nin uluslararası finans kuruluşlarından sorumlu direktörü Fiona Murie’de Cenevre’den video konferans ile iştirak etti. 16 Şubat, Perşembe günü gerçekleşen toplantıda EIB adına Türkiye’de kredi sağlanan projelerden sorumlu uzmanlar yer almaktaydı. 6 kişiden oluşan EIB heyeti; Kıdemli Sosyal Kalkınma Uzmanı Eleni Kyrou, Kıdemli Çevresel ve Sosyal İşler Uzmanı Eva Maria Mayerhofer, Sivil Toplum Örgütlerinden Sorumlu Departman Direktörü Olivia Saunders, Sosyal Kalkınma Uzmanı Mariana Ruiz Alvarado ve Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP) değerlendirme sürecinden sorumlu mühendislerden oluşmaktaydı.
Toplantı Avrupa Yatırım Bankası’nın Türkiye’den yapılan kredi başvuruları üzerine gerçekleştirdiği değerlendirme süreçleri ile kredilerin onaylanması ardından başlayan uygulama periyoduna Sendikamız YOL-İŞ’in nasıl daha etkin bir biçimde müdahil olabileceği üzerine yapılan müzakereler ile başladı. Banka uzmanları burada yaptıkları sunumlar ile heyetimize Avrupa Yatırım Bankası tarafından hazırlanmış olan Çevresel ve Sosyal Sorumluluklar Kılavuzu’nun sosyal taraflar tarafından kullanılabilmesine imkân tanıyan mekanizma hakkında bilgi aktardılar.
Lüksemburg’da gerçekleşen istişare ziyaretinde öne çıkan bir diğer başlık ise Avrupa Yatırım Bankası tarafından hali hazırda kredi sağlanmış olan projeler ile henüz kredi değerlendirme aşamasında bulunan projelerde çalışan işçilerin durumu idi. Bu bölümde görüşlerine başvurulan Genel Başkanımız Ramazan Ağar, başta TANAP Projesi’nde çalışan inşaat işçilerinin mevcut durumu olmak üzere, sendikalaşma ve toplu pazarlık hakkının pratiğe dökülmesinde karşılaşılan güçlükler ile Avrupa Yatırım Bankası tarafından kredi sağlanan şantiyelerdeki işçi sağlığı ve güvenliği uygulamalarına ilişkin bilgiler aktardı.
Toplantı Sendikamız YOL-İŞ, uluslararası üst kuruluşumuz BWI ve Avrupa Yatırım Bankası arasında bankanın kredi sağladığı projelerde sendikal haklar ile sağlık ve güvenlik uygulamaları hususunda hayat bulan istişarenin güçlenerek devam ettirilmesi kararı alınması ardından sona erdi. Bu itibarla Avrupa Yatırım Bankası yetkilileri, gerek hali hazırda finanse ettiği projeler ve gerekse kredi başvurusu değerlendirme aşamasında olan projelere ilişkin Sendikamız YOL-İŞ’i danışma ve bilgi alış – verişi gerçekleştireceği bir sosyal paydaş olarak tanıdıklarını da ifade ettiler.
Avrupa Yatırım Bankası, kendisine kredi kullanımı hususunda başvuru yapmış olan ülke, kurum veya şirketlere yönelik riayet edilmesi zorunlu bir dizi standardı içeren Çevresel ve Sosyal Sorumluluklar Kılavuzu hazırlamıştır. Kredi kullanıcıları, banka tarafından hazırlanan bu kılavuzun hayata geçirilmesine hizmet eden “Gereksinimler ve İlkeler Sözleşmesi’ni” imzalayarak, Avrupa Yatırım Bankası ilkelerini yerine getireceklerini taahhüt etmiş olurlar.
İstihdam ve çalışma koşulları üzerine tesis edilmiş ilkelerden ilki 8 no’lu İşgücü Standartları maddesi altında belirlenmiştir. Bu standardın kredi kullanıcılarına şart koşulmasındaki amaçlar özetle; Örgütlenme özgürlüğü ve toplu pazarlık hakkının teşvik edilmesi ve ulusal çalışma yasaları ile ILO Temel Çalışma Standartları’ndan 87 sayılı Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması ve 98 sayılı Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı sözleşmelerine uyumun sağlanması olarak ifade edilmektedir.
Banka, örgütlenme özgürlüğü ve toplu pazarlık hakkının hayat bulabilmesi için proje sahiplerine yönelik; İşçilerin sendika kurmasına ve bir sendikaya ya da toplu pazarlığa katılmasına engel olamaz, sendika üyesi olanlara ayrımcılık uygulayamaz, misillemede bulunamaz, sendika ve toplu pazarlığı kontrolü altına almaya çalışamaz, sendika ve toplu pazarlığın kuruluş ve işleyişini olumsuz yönde etkileyecek müdahalede bulunamaz şartlarına sözleşmesinde yer vermektedir.
